Groene Baten Planner

Iedereen die werkt aan stedelijke ruimtelijke ontwikkeling kan gebruikmaken van de Groene Baten Planner (GBP). De GBP-tool is ontwikkeld door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en ondersteunt ruimtelijke planmakers bij het identificeren van de meerwaarde voor het toepassen van groen in de ruimtelijke inrichting van een stedelijke omgeving. Zo maakt de GBP inzichtelijk welke baten het toevoegen van groen in stadsinrichtingsplannen oplevert. Het RIVM stelt de GBP beschikbaar via een API. Hiermee kunnen platformontwikkelaars de tool binnen hun applicatie gebruiken. In de demo hieronder is de GBP als voorbeeld  geïntegreerd in de 3D Cityplanner van StrateGis. De demo is gemaakt om te gebruiken op een laptop of desktop. 

IFrame GBP

Bediening GBP

Met deze stapsgewijze handleiding kunt u zelf aan de slag gaan om de functionaliteiten van deze applicatie te verkennen.

  • Gebruik een muis voor de bediening van de applicatie.
  • Linkermuisknop indrukken om de kaart te verplaatsen.
  • Rechtermuisknop indrukken om de kaart te draaien.
  • Scrollwieltje gebruiken voor in- en uitzoomen.
  • Sluit het netsnoer aan op je laptop voor een optimale werking, aangezien de applicatie in 3D is en beter presteert met een constante voeding.
  • Druk op de knop 'herberekenen groene baten' om het vooraf ingestelde voorbeeldproject door te rekenen.
  • Het berekenen van de resultaten kost ongeveer 2 tot 5 minuten. 
  • De demoversie laat een volledige berekening zien van de GBP met alle modellen die deze momenteel ondersteunt.
  • De demoversie mist verschillende functionaliteiten van de 3D Cityplanner. Zo ontbreekt de mogelijkheid om projecten op te slaan en hier later aan door te werken. Wilt u de volledige functionaliteit van de 3D Cityplanner gebruiken? Neem dan contact op met de ontwikkelaar.
  • Het voorbeeldproject kunt u verder aanpassen naar wens. Zie hiervoor onderdeel 5 van deze toelichting.
  • Wilt u zelf een nieuw project starten? Dat kan ook. Klik hiervoor op het oranje plusje onder 'Project Tools' (linksonder). Teken vervolgens een nieuw projectgebied in op het schaalniveau van een wijk. De berekeningen van de GBP zijn in een paar minuten klaar. 
  • Wilt u de GBP gebruiken voor een specifiek projectgebied in Nederland? Zoek dit gebied dan op via 'search location' (rechtsboven) en teken het nieuwe projectgebied in.
  • Binnen het projectgebied kunt u nieuwe groenelementen toevoegen.
  • Deze vindt u onderaan naast 'Project Area'. Onder 'Urban Elements' vindt u bomen en heggen die u kunt planten. Onder 'New Land Use' kunt u vlakken intekenen voor groen en water. Onder 'New Infrastructure' kunt u wegen en waterwegen toevoegen.
  • Na het plaatsen van nieuwe elementen kunt u het projectplan (opnieuw) laten doorrekenen.
  • Bij het opnieuw berekenen van de groene baten wordt bij de uitkomsten per parameter in procenten aangeven hoeveel dit plan verschilt ten opzichte van het laatst doorgerekende plan.
  • Wilt u meer informatie over de 3D Cityplanner? Neem dan direct contact op met de ontwikkelaar. Klik hiervoor op het logo van de 3D Cityplanner.
     
Algemene voorwaarden

Deze algemene voorwaarden hebben betrekking op het gebruik van de GBP

Maakt u gebruik van de GBP of deze demo? Dan gaan wij ervanuit dat u akkoord gaat met deze algemene voorwaarden.

  • Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) zorgt voor de beschikbaarheid en functioneren van de GBP. Het RIVM behoudt ten allen tijde het recht om de rekenregels en de website aan te passen om nieuwe inzichten in het functioneren van de tool te verwerken.
  • De GBP biedt geen versiebeheer van de berekeningen.
  • Het RIVM is niet aansprakelijk voor enige schade of verlies door het gebruik van de GBP, mogelijke fouten in de tool of website of wijzigingen aan de website of tool, of voor hoe de resultaten van de tool toegepast worden.
  • De GBP is ontwikkeld met het oog om in de verkennende fase van ruimtelijke planvorming verschillende scenario’s te vergelijken. Zie voor verdere toelichting de GBP-handleiding op onze GIThub.
GBP in praktijk

Wat levert de Groene Baten Planner en voor wie? 

Wat levert de Groene Baten Planner?

De Groene Baten Planner (GBP) is een tool die in de verkennende fase van ruimtelijke planvorming wordt ingezet. De tool geeft een indicatie wat de aanwezigheid van nieuwe parken, bomen en ander groen in de leefomgeving kan opleveren binnen een bestaande situatie. De GBP is gebaseerd op wetenschappelijk aangetoonde relaties. De maatschappelijke waarde kan kwalitatief, kwantitatief, en/of in monetaire waarde zijn uitgedrukt (de GBP rekent niet met monetaire waarden). De resultaten bevatten een zekere mate van onzekerheid. Deze onzekerheid varieert per indicator. De door de GBP gegenereerde output is een niet-uitputtende opsomming van indicatoren, waarmee het effect van aanvullende groenmaatregelen wordt weergegeven. De GBP ondergaat een continue ontwikkeling op basis van wetenschappelijke inzichten en maatschappelijke vraagstukken. 

Eindgebruikers

Als eindgebruikers zien wij iedereen die aan de slag wil gaat met de GBP en de bovenstaande demo. Dit zijn primair gemeenteambtenaren en experts bij adviesbureaus. Verschillende (3D-) ruimtelijke planningsplatformen hebben de GBP in hun platform geïntegreerd. Eindgebruikers als gemeenten en adviesbureaus kunnen de GBP direct gebruiken via deze verschillende ruimtelijke planningsplatformen. Dit zijn momenteel Esri Nederland, Tygron en Strategis 3D-Cityplanner. Via deze platformen is het mogelijk om zelf inzicht te krijgen in de effecten en maatschappelijke baten van groene maatregelen in combinatie met de functionaliteit die het platform levert.

Platformontwikkelaars

Onder platformontwikkelaars verstaan wij alle partijen die de GBP willen gebruiken in het door hun ontwikkeld platform. Dit zijn primair softwareontwikkelaars van ruimtelijke plantools. De GBP werkt via een Application Programming Interface (API) voor gebruik binnen ruimtelijke planningstools en is openbaar beschikbaar. Toegang tot de API vraagt u aan via dit formulier . De modellen voor berekeningen zijn beschikbaar nadat u verbinding heeft gemaakt met de GBP-API. Ontwikkelaars van ruimtelijke ontwerptools kunnen hier dus verder mee aan de slag.

Ontwikkeling Demo Groene Baten Planner 

Binnen het EU project LIVE heeft het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) in samenwerking met Strategis de GBP ontsloten op hun platform de 3D Cityplanner. Als spin-off van deze samenwerking is de GBP-demo ontwikkeld om zo laagdrempelig een groter publiek kennis te laten maken met de GBP. Lees meer in het artikel Groene Baten Planner zet waarde van groen op de kaart in Amersfoortse wijk Liendert.

Waarde van groen

De waarde van groen in cijfers

Maatschappelijke baten groen

Diverse onderzoeken laten zien dat groen in de leefomgeving gezond is voor mensen. Met groen bedoelen we bijvoorbeeld parken, bomen en plantsoenen. De aanwezigheid van water kan ook een positieve bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving. De aanwezigheid van groen kost geld in aanleg en onderhoud, maar levert ook voordelen op, de zogeheten maatschappelijke baten. Denk daarbij aan onder andere het verminderen van hitte in de stad, de mogelijkheid tot recreatie en sport en het afvangen van fijnstof. Kortom, groen en water hebben een positief effect op de leefomgeving en daarmee ook op het welzijn van mensen en kwaliteit van leven.

In cijfers

Om de waarde van groen en water bij het inrichten van een gebied duidelijk te maken, is het behulpzaam om effecten van maatschappelijke baten in cijfers uit te drukken. De GBP bevat een combinatie van rekenmodellen om de waarde van het toevoegen van groen en water in een plan te kunnen berekenen. In de planfase, voorafgaand aan de nadere ontwikkeling en uitvoering van stedenbouwkundige plannen, kunt u met de GBP uitproberen welke scenario’s de meeste baten opleveren. Dit geeft handvaten voor het ontwikkelen van een ruimtelijke visie waarin de meerwaarde van groen in wordt meegewogen.

Meer informatie?

Achtergrondartikelen en achtergrondinformatie