Stand van zaken

Vanaf februari 2015 wordt er gewerkt aan ruim 30 kleine en grote initiatieven en projecten in het Haringvliet en omgeving. In alle gevallen gaat het om (nieuwe) natuur en daarmee samenhangend nieuwe recreatiemogelijkheden.

• Er is in 2016 op een aantal plekken in de Voordelta een eerste proef gestart met de aanleg van schelpdierbanken.
• In de winter van 2015-2016 zijn de eerste steuren uitgezet in de Rijn. Hierbij wordt samengewerkt met een kweekcentrum in Frankrijk.
• In 2016 is nabij de oever van het Haringvliet landbouwgrond aangekocht om nieuwe deltanatuur te creëren, aansluitend op bestaande natuurgebieden.
• In diverse recreatieprojecten wordt gewerkt aan het realiseren van vaarverbindingen, fiets-, wandel- en ruige struinroutes en bijzondere uitkijkpunten.
• In 2017 is voor ondernemers een cursus Gastheerschap Haringvliet georganiseerd.
• In 2016 is een succesvolle pilot gedraaid met een waterverbinding van Rotterdam en Dordrecht naar het Haringvliet. In totaal vervoerde deze Waterbus bijna 9.000 mensen naar en over het Haringvliet, vanaf verschillende opstapplaatsen en met het eiland Tiengemeten als populairste bestemming. In 2017 is de pilot verlengd.
• Tiengemeten wordt beter bereikbaar gemaakt voor de Waterbus en de pleziervaart. Op diverse plekken aan het Haringvliet komen nieuwe steigers, trailerhellingen en kano-te-water-laat-plekken.

Met het Droomfondsproject Haringvliet wordt circa 25 miljoen euro in het Haringvliet geïnvesteerd. De helft van dit bedrag is afkomstig van de Nationale Postcode Loterij, de andere helft wordt opgebracht door de Provincie Zuid-Holland, ondernemers, gemeenten, natuurorganisaties, internationale fondsen en andere organisaties.

De initiatiefnemers van het Droomfondsproject zijn het Wereld Natuur Fonds (WNF), Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, Sportvisserij Nederland, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland. Uit de samenwerking is onder meer de Landschapstafel Haringvliet ontstaan, waarin de Droomfondspartijen, gemeenten, het recreatieschap, bedrijven en ondernemers samenwerken. Ook is het Droomfondsproject Haringvliet één van de initiatiefnemers van het Nationaal Park NLDelta Biesbosch-Haringvliet. Dit initiatief kreeg de vakjuryprijs bij de landelijke verkiezing van mooiste natuurgebied van Nederland.

Achtergrond

Het Kierbesluit Haringvliet is genomen in 2013. Uitvoerder van het kierbesluit is Rijkswaterstaat. Na jaren van voorbereiding (zie onder) gaan de sluizen in 2018 op een kier en ontstaat er in het westelijk deel van het Haringvliet een brak getijdengebied. Het Droomfondsproject speelt daar op zes manieren op in.

Natuurontwikkeling

Op beide oevers worden bestaande en nieuwe natuurgebieden zo ingericht dat delen bij eb droogvallen en weer overstromen bij vloed. Daardoor kunnen dier- en plantensoorten die in de delta thuishoren terugkeren. Als het project is afgerond is er circa 100 hectare nieuwe natuur gerealiseerd, alsmede honderden hectares natuur verbeterd, waardoor interessante getijdennatuur ontstaat met voedselrijke gebieden voor bijvoorbeeld vogels.

Schelpdierbanken

De bodem van de Noordzee bestond ooit voor 20% uit schelpdierbanken, waar het waterleven zeer divers was. Daar is nu bijna niets van over. Het Droomfondsproject zet in op de aanleg van schelpdierbanken in de Voordelta (dus in zee).

Herintroductie steur

Rond 1950 verdween de Europese Atlantische steur uit de Rijn, door vervuiling en overbevissing. De Rijn is schoner geworden en naast de Nieuwe Waterweg wordt vanaf 2018 een tweede trekvisroute mogelijk via het Haringvliet. Binnen het Droomfondsproject wordt aan herintroductie gewerkt in samenwerking met een kweekcentrum in Frankrijk. Het doel is dat over een aantal jaren steuren de delta weer in en uit zwemmen via het Haringvliet. Naast de steur gaan naar verwachting nog 15 andere trekvissoorten gebruik maken van het op een kier zetten van de sluizen.

Monitoring

Vooral de ontwikkeling van trekvissen en vogels wordt nauwkeurig gevolgd, omdat dat een goede graadmeter oplevert voor de natuurkwaliteit in het nieuwe getijdengebied. Tot nu toe zijn gegevens verzameld voor een nulmeting, naast gegevens van voor de afsluiting van het Haringvliet in 1970. Het is de bedoeling om honderden sportvissers en vogelaars bij toekomstige tellingen te betrekken.

Visserij

Trekvissen, zoals zalm en paling, hebben het tij de laatste jaren weer enigszins mee in Nederland dankzij (inter-)nationale beschermingsmaatregelen. In nauw overleg en samenwerking met de beroepsvisserij, de sportvisserij en het Ministerie van Economische Zaken streven de deelnemers van het Droomfondsproject naar bescherming van trekvissen in zowel het binnenwater als het buitenwater van het Haringvliet. Doel is een duurzame visserij die in balans is met de draagkracht van het systeem (ecologie).

Recreatie

De bovengenoemde ontwikkelingen maken het Haringvliet en omgeving tot een gebied met internationale allure, en dat biedt kansen voor de recreatiesector en de regionale economie. Dat wordt versterkt met passende maar aansprekende voorzieningen. Belangrijk voor de bekendheid van het Haringvliet was de deelname in 2016 van de combinatie NLDelta Biesbosch-Haringvliet aan de verkiezing ‘Mooiste natuurgebied van Nederland'. De combinatie won de vakjuryprijs en gaat toewerken naar één nationaal park Biesbosch-Haringvliet.

Zoet water voor de eilanden

De verzilting van het westelijk deel van het Haringvliet door ‘de kier', zal geen gevolgen hebben voor de waterhuishouding en voor de drinkwatervoorziening op de Zuid-Hollandse eilanden. De overheden hebben compenserende maatregelen uitgevoerd zodat de landbouw op Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee van zoet water blijft voorzien. Ook verplaatst drinkwaterbedrijf Evides de inname van zoet water voor de drinkwatervoorziening 14 kilometer oostwaarts