De Groenkaarten geven gemeenten inzicht welke wijken groener zijn en welke minder. Ze maken duidelijk waar de grootste opgaven en kansen liggen voor vergroenen. Vergroenen kan een oplossingsrichting zijn om de wijk leefbaarder te maken en klimaatbestendiger. Een groene omgeving kan meer water opvangen bij heftige regenbuien en groen verkoelt.  

Waar is het groen in Nederland?

Twee Groenkaarten geven een beeld waar het groen is in Nederland. Deze kaarten zijn geactualiseerd voor het jaar 2022. De laatste actualisatie was in 2016. De Groen-kaart van Nederland (10 meter resolutie) geeft het groen weer in een rasterkaart met een resolutie van 10 meter. Het percentage groen wordt per gridcel weergegeven. Het rasterbestand is afgeleid van de BAG-panden en de Infrarood luchtfoto (CIR-bestand) van Nederland uit 2022. Hiermee is een landdekkende kaart gemaakt met de bedekkingsgraad. 

Op de Groenkaart van Nederland (5 meter resolutie) is het groen onderverdeeld naar type landgebruik, zoals natuur, agrarisch en overig. Het rasterbestand is afgeleid van het AHN4-bestand, de BAG-panden en de Infrarood luchtfoto (CIR-bestand) van Nederland uit 2022. Net als bij de andere Groen-kaart is op basis van deze gegevens een landsdekkende kaart gemaakt met de bedekkingsgraad. 

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) maakte aparte kaarten voor bomen, struiken en laag groen (voornamelijk gras) voor heel Nederland.

De Groenkaart van Nederland - enkel bomen geeft een beeld waar bomen hoger dan 2,5 meter in Nederland staan. Op de kaart zie je dat de meeste bomen van 2,5 meter of hoger in de provincie Gelderland staan.

Hoe groen is het in Nederland per buurt, wijk of gemeente?

Nieuw op de Atlas Natuurlijk Kapitaal zijn de kaarten die een beeld geven van het gemiddelde groenpercentage per wijk, buurt en gemeente. Dit groen bestaat uit alle groenelementen, zoals bermen, grasvelden, bomen en parken. De kaarten zijn gemaakt met data van twee andere kaarten. Het RIVM gebruikte de Groenkaart (10 meter resolutie) om de gemiddelde groenbedekking per buurt, wijk en gemeente te berekenen. De Wijken en Buurt-kaart 2022 van het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) gebruikte het RIVM om de kadastrale grenzen van de buurten, wijken en gemeenten in Nederland weer te geven. 

Op de kaarten gaat het om een gemiddelde bedekkingsgraad per buurt, wijk of gemeente. Daarom kan een gedeelte van een buurt, wijk of gemeente minder of juist meer groen zijn. Zo geven deze kaarten inzicht in verschillen in groen tussen buurten, wijken en gemeenten. Deze verschillen geven mogelijk aanleiding tot het verbeteren van de groenvoorziening.

De Groenkaart van Nederland  per gemeente geeft het gemiddelde groenpercentage per gemeente weer.  Hoe donkerder de kleur groen, hoe hoger het groenpercentage in die gemeente. 

Hoeveel groen is er gemiddeld in een groeiseizoen?

De Normalized Difference Vegatation Index (NDVI) geeft de mate van bladgroen weer binnen een bepaald oppervlak. De kaart Gemiddelde groenmaat (NDVI) over het groeiseizoen toont de gemiddelde NDVI-waardes voor het groeiseizoen (begin mei tot eind augustus) in 2022 op een resolutie van 10 meter bij 10 meter.  

De NDVI kan een waarde hebben tussen de -1,0 en 1,0. Op de kaart zie je dat negatieve waarden meestal overeenkomen met water. Daarom zijn ze in het blauw weergegeven. De lichtgele gebieden (0,0 tot 0,1) geven aan dat op die locatie geen vegetatiebedekking is. Bijvoorbeeld door asfalt, infrastructuur of gebouwen. Graslanden en struikwassen hebben meestal een NDVI-waarde tussen de 0,2 en 0,4. Dat zijn de lichtgroene gebieden op de kaart. Onder andere bosvegetatie of hoogproductieve akkerbouw komen overeen met NDVI-waardes hoger dan 0,4. Deze gebieden kleuren donkergroen op de kaart.

Het RIVM gebruikte beelden van de Sentinel-2 MSI satellieten van de European Space Agency (ESA) om de NDVI te berekenen. Deze beelden met een resolutie van 10 x 10 meter maakt de ESA twee à drie keer per maand. Door het samenvoegen van beelden over het groeiseizoen van begin mei tot eind augustus ontstaat een samengesteld en gemiddeld beeld van de NVDI-waarden over het groeiseizoen in dit jaar. Wil je meer weten over hoe deze kaart is gemaakt? Bekijk de bijsluiter Gemiddelde groenmaat (NDVI over het groeiseizoen.

Kaart Gemiddelde groenmaat (NDVI) over het groeiseizoen

Voor iedereen beschikbaar

Iedereen kan op de Atlas Natuurlijk Kapitaal de kaarten bekijken en downloaden. De Groenkaarten kunnen worden gebruikt voor onderzoek of andere toepassingen. Het is nuttig om een basisset aan dit soort kaarten te hebben. Niet alleen omdat zo landsdekkende gegevens makkelijk beschikbaar zijn, maar ook omdat je resultaten zo met elkaar kunt vergelijken. 

Het RIVM gebruikt deze kaarten zelf onder andere als basisdata voor de Groene Baten Planner. Deze tool berekent de effecten van aanleggen van meer groen in een bebouwde omgeving.

Wil je meer weten over hoe het RIVM de Groen-kaarten maakte? Bekijk dan de handleiding Groene Baten Planner, bijlage III: GitHub - rivm-syso/GroeneBatenPlannerPublic.

Doorontwikkeling

De methoden om het milieu, ecosystemen en groen in kaart te brengen, zijn voortdurend in ontwikkeling. Het RIVM werkt er hard aan om op basis van nieuwe ontwikkelingen de Groen-kaarten zo actueel mogelijk te houden. Wil je meer weten over deze ontwikkelingen? Bekijk eens de andere nieuwsberichten op de Atlas Natuurlijk Kapitaal.