Project

Oog voor voedsel, hart voor mensen

Gezond voedsel voor iedereen – dat is de missie van Voedseltuin Rotterdam. Deze moestuin ligt in het voormalige havengebied Keilehaven. Vrijwilligers kweken er biologische groenten en fruit en de opbrengst gaat naar Voedselbank Rotterdam. Een mooi voorbeeld van wat stadslandbouw kan betekenen voor een stad: Voedseltuin Rotterdam zorgt niet alleen voor gezond voedsel, maar biedt vooral een plek om elkaar te ontmoeten en weer mee te kunnen doen. Zo dragen de deelnemers bij aan het produceren van voedsel én kunnen ze tegelijkertijd in een groene omgeving weer meer zelfvertrouwen krijgen en skills ontwikkelen. Geen overbodige luxe in een stad met het hoogste armoedecijfer van Nederland.

Wat is er nieuw?

Dit is een bijzonder project, want hier worden drie vliegen in één klap geslagen: duurzaamheid, werken aan een betere gezondheid en meer gelijkheid. Driedubbele baten dus – het natuurlijk kapitaal wordt goed benut! Niet voor niets was dit project één van de goede voorbeelden van een grote Europese studie.

De Voedseltuin is duurzaam omdat er bijvoorbeeld geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en er alleen seizoensgroenten worden geteeld. Het kan bijdragen aan de gezondheid van mensen vanwege het groente en fruit dat wordt toegevoegd aan het voedselpakket. En last but not least: het draagt bij aan gelijke kansen; het helpt mensen weer aan het werk te komen.

De Voedseltuin helpt op twee manieren om armoede terug te dringen: via de bijdrage aan de voedselpakketten en door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring op te laten doen in de moestuin. Bedrijfsleven, ideële organisaties, buurtbewoners en natuurliefhebbers vinden elkaar op deze plek, die ook zorgt voor wat vergroening in deze wijk met veel steen.

Succesvol project

Succesvol project

Het is niet eenvoudig om dit soort initiatieven van de grond te krijgen én draaiende te houden. Daarom is het fijn als zo’n initiatief meerdere doelen dient, dan kunnen bijvoorbeeld financiën uit verschillende potjes gebruikt worden. Het belangrijkst is dat mensen uit verschillende organisaties, maar ook binnen een gemeente, elkaar weten te vinden. Hier is dat gelukt door het enthousiasme van de oprichters, door betrokken stakeholders te zoeken en door subsidies van zowel publieke als private partijen te gebruiken. Hierdoor is de Voedseltuin minder afhankelijk van subsidies van de gemeente.

Voordelen van stadslandbouw

Via de buurtmoestuin wordt een verbinding gelegd tussen beleid voor gezondheid en beleid voor de leefomgeving. Dit helpt om deze maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Een eerdere studie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)) zette de voordelen van stadslandbouw op een rij.

Het project Voedseltuin past bij de missie van de Atlas Natuurlijk Kapitaal: het slim inzetten van natuurlijke hulpbronnen heeft voordelen voor burgers, bedrijven en overheden.

Kaarten

Kaarten

Op de Groenkaart van Nederland zien we dat de Voedseltuin bijdraagt aan de vergroening van het gebied.

Zie ook deze kaarten van Atlas Natuurlijk Kapitaal:

Voedsel

Bodemkwaliteit

Bestuiving

Verkoeling

Stand van zaken

Stand van zaken

Het project is gestart in 2010, als een manier om groenten te verbouwen voor de pakketten van de voedselbank – daar was toen een tekort aan. Tegelijkertijd waren veel klanten van de voedselbank werkloos en konden zij zich aanmelden als vrijwilliger.

Inmiddels is de Voedseltuin uitgegroeid tot een veilige haven van waaruit mensen in een groene, rustgevende omgeving kunnen werken aan het opbouwen van zelfvertrouwen en aanleren van vaardigheden. Zo wordt de kans op het vinden van een baan vergroot.

Er zijn plannen om het project uit te breiden en te laten groeien naar meer voedseltuinen voor meer voedselbanken. Ook wil de stichting onderdeel zijn van duurzame ontwikkelingen in de stad Rotterdam.

Voedselbanken

In Nederland leven meer dan een miljoen mensen onder de armoedegrens. De 170 aangesloten voedselbanken door heel Nederland ondersteunen deze mensen door het bieden van directe voedselhulp. Ook wordt door de inzet van de verschillende voedselbanken de verspilling van goed voedsel tegen gegaan.

Uit onderzoek blijkt dat het voor een gezond voedingspatroon nodig is dat er extra groente en fruit aan de voedselpakketten wordt toegevoegd. De Voedseltuin levert een deel van de benodigde groenten en fruit voor de Voedselbank Rotterdam.

Achtergrond

Achtergrond

INHERIT

De Voedseltuin werd onderzocht in het kader van het INHERIT-project, dat een gezonde manier van leven, bewegen en consumeren wil stimuleren. De Voedseltuin kwam uit de bus als een goed voorbeeld hiervan: het werken in het groen heeft positieve effecten op sociaal kwetsbare groepen, verbetert de gezondheid en levert ook nog eens duurzame groente en fruit op.

In de database van INHERIT zijn nog meer dan 100 andere voorbeelden te vinden van goede praktijkvoorbeelden in heel Europa. Er zijn meer projecten met stadslandbouw te vinden, bijvoorbeeld deze in Zweden. Ook bevat de INHERIT-database veel andersoortige projecten: zo is er bijvoorbeeld een project waarbij groene ruimte toegankelijker wordt gemaakt in Spanje en een subsidie-programma voor het energie-zuinig maken van de huizen van Griekse burgers.

Gedragsverandering leidt tot driedubbele winst

Bij de INHERIT-projecten wordt vooral gekeken hoe gedragsverandering ingezet kan worden ten bate van milieu, gezondheid en meer gelijkheid. Dit wordt Triple Win genoemd: een driedubbele winst. Voor een duurzamere wereld zal iedereen zijn steentje bij moeten dragen. Veel beleidsmakers worstelen met de vraag hoe ze de samenleving zover krijgen duurzame keuzes te maken. Dat is gemakkelijker als mensen zich daar ook gezonder door voelen en merken dat het hen helpt. Als er meer mensen meedoen, sluiten anderen zich ook sneller aan: zo ontstaat een sneeuwbal-effect. Lees meer hierover in het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) rapport Urban Green Spaces.

Meer informatie over de resultaten van het INHERIT-project is hier te vinden.